Afbeelding via Wikipedia/ CC BY 3.0 br, Divulgação Petrobras / ABr - Agência Brasil

4 Argumenten voor Meer Gas uit de Noordzee - Discussie Samengevat

door Bas van Steekelenburg Samenleving - Economie - Milieu 24 October 2018

Nederland kan niet zonder gas. Om niet afhankelijk te zijn van het buitenland biedt Minister Wiebes van Economische Zaken (EZ) belastingvoordelen voor gaswinning in de Noordzee. In de Noordzee zijn nog veel (kleine) gasvelden die kunnen worden benut voor gaswinning. Er is zeker 118 miljard kubieke meter gas en er wordt geschat dat er nog eens 165 miljard kuub extra gasvoorraad is onder de Noordzee. Nederland verbruikte vorig jaar 38 miljard kubieke meter gas.

Het kabinet heeft de ambitie dat Nederland in 2050 volledig overgestapt is op duurzame energie. Is het dan handig om voordelen te bieden voor gaswinning?

Hoe ziet het belastingvoordeel voor Noordzee-gas er uit?

Bedrijven die gas of olie winnen betalen niet alleen vennootschapsbelasting, maar dragen ook een percentage van de winst af aan de staat (het winstaandeel). Dit winstaandeel geldt niet voor alle bedrijven, maar wel voor olie en gasbedrijven en is dus een extra belasting.

Minisiter Wiebes wil het percentage dat mag worden afgetrokken van het winstaandeel verhogen van 25% naar 40%. De extra belasting wordt zodoende verkleind.

De verwachting van de minister is dat de maatregel tussen de 180-526 miljoen extra gasbaten oplevert, omdat er tussen de 22 en 37 miljard kubieke meter extra gas zal worden gewonnen.

Omdat de gasvelden relatief klein zijn en veelvuldig voorkomen, is het relatief duur om het gas te verwerken; er zijn veel boorplatforms nodig en leidingen. Er is een stimulans nodig zodat de gasvelden op grote schaal benut worden en vaste kosten zoals leidingen worden gedeeld. Ook zijn er extra belastinvoordelen in het Verenigd Koninkrijk, waardoor volgens Wiebes bedrijven hier naartoe vertrekken.

Wat kost een kuub (m3) gas?

De prijs van gas is gemiddeld 81 cent per m3 voor een gemiddeld huishouden (prijspeil 2019). Hierin zitten kosten voor het gas, een energiebelasting, leveringskosten en BTW (via Milieucentraal.nl). 60% van de totale gasrekening bestaat uit energiebelasting, ODE (opslag duurzame energie) en BTW.
Het gemiddeld gasverbruik in een Nederlands huishouden is 1.500 m3 per jaar (via Energiesite), waardoor de gasrekening gemiddeld 1.200 euro is.

STELLING

'Gas uit de Noordzee moet gesubsidieerd worden'

Zodat het op grote schaal rendabel wordt om gas uit deze kleine velden op te pompen.

ARGUMENTEN VOOR

1. Met de opbrengsten maken we sneller de energietransitie

Nederland wil in 2050 100% duurzame energie produceren. Dit betekent dat er grote aanpassingen gedaan moeten worden aan de huidige manier van energiewinning en infrastructuur.

Het lukt nu eenmaal niet om direct 100% klimaatneutraal energie te produceren en direct een passende infrastructuur neer te zetten. In 2019 steeg het aandeel van aardgas van 41% naar 44% van ons totale energieverbruik. Het aandeel geïmporteerd gas was voor het eerst groter dan gaswinning in eigen land, wegens de productiebeperking in Groningen.

Daarom zijn júist nu deze natuurlijke rijkdommen keihard nodig. Met de nationale opbrengsten wordt de energietransitie beter haalbaar voor burgers en bedrijven. Helemaal nu Nederland minder inkomsten heeft door gaswinning in Groningen zijn deze inkomsten meer dan welkom. De eerste prijsverhogingen in 2019 en 2020 leidden al tot veel gemor en bezwaar.

Ook maakt meer gas het mogelijk om de veel meer vervuilende kolencentrales sneller te sluiten. Het kabinet zou kunnen overwegen de vijf overgebleven kolencentrales al in 2020 te sluiten (tegen de kostprijs van 7 miljard euro).

2. Minder gas importeren = minder afhankelijk (van Rusland)

Nederland importeert nog veel gas uit Rusland. Als Nederland zelf meer gas produceert is het minder afhankelijk van andere landen in haar energiebehoefte. Dit geeft leveranciers geen voordeel tijdens onderhandelingen met Nederland.

3. Gaswinning is relatief veilig

Nederland heeft een lange historie met veilige gaswinning op de Noordzee; al sinds 1970 wordt er op een veilige manier gas gewonnen.

4. Uitgeputte gasvelden maken CO2-opslag mogelijk

De CO2-opslag op land stuit op veel bezwaren van burgers en wordt tegengehouden. Om CO2 te reduceren kunnen deze gasvelden gebruikt worden.

ARGUMENTEN TEGEN

1. Gaswinning houdt een snelle energietransitie tegen

Door in fossiele brandstoffen te investeren zal Nederland niet snel genoeg de transitie naar duurzame energie maken. Investeren in gas om het goedkoop en betaalbaar te maken voor de energiemarkt haalt de noodzaak weg om over te gaan op (relatief dure) duurzame bronnen, zoals windmolens en zonne-energie.

Ook is het gas relatief duur en is de investering groot. De gasbellen waar geboord moeten worden zijn allemaal relatief klein. Voor elke gasbel in de Noordzee moet een boorplatform worden opgezet, en leidingen om het gas naar de wal te brengen. Grote investeringen zullen de energietransitie veel vertragen.

2. Nederland moet energieafspraken nakomen volgens de rechter

De rechter heeft in Juni 2015 besloten dat de Nederlandse Staat de uitstoot van broeikasgassen moet terugdringen met 25% in 2020 ten opzichte van het jaar 1990. Gaswinning zou allesbehalve helpen deze doelstelling te halen.

3. Vraag naar gas neemt af in Nederland

In 2050 moet heel Nederland over op verwarming zonder gas. De infrastructuur zal langzaam minder worden, en de vraag neemt af omdat men (gedwongen) voor (elektrische) alternatieven kiest.